سلاحهای آمریکایی رهاشده در افغانستان طی سه سال سلطه طالبان بر این کشور به یکی از با ارزشترین کالاها در بازارهای غیرقانونی تبدیل شدهاند. البته خریدوفروش اسلحه در افغانستان علنی انجام نمیشود و قاچاقچیان اسلحه معمولا در بازارهای اسلحه خیبرپختونخوا و پیشاور پاکستان سلاحهایی مانند ام۴ کارباین، تفنگ نظامی ام۱۶ و مهمات این سلاحها را به متقاضیان میفروشند.
یک فعال یوتیوب اهل اسپانیا اخیرا به شهر پیشاور پاکستان سفر کرده و به بازار اسلحهفروشی این شهر که سلاحهای آمریکایی، ترکیهای، روسی و پاکستانی آنجا فروخته میشوند، سر زده است.
در این بازار، یک فروشنده اسلحه با نشان دادن تفنگ ام۴ کارباین که کاربری نظامی دارد، این به یوتیوبر میگوید این اسلحه آمریکایی است و از افغانستان وارد شده است. فروشنده نشان «ساخت ایالات متحده» و شماره ثبت اسلحه را هم نشان میدهد و میگوید ارزش آن ۵۰۰ دلار آمریکا است. روی این اسلحه نشان «اموال دولت ایالات متحده» (Property of U.S government) نیز حک شده است. اسلحه یادشده به دوربین مجهز است؛ آنچه این فعال یوتیوب را متحیر میکند و با تعجب میپرسد: «این اسلحه را فقط ۵۰۰ دلار میفروشید؟»
اسلحه ام ۴ کارباین آمریکایی در دست فروشنده اسلحه در پیشاور
قیمت یک اسلحه ام ۴ کارباین در وبسایت آمریکایی Guns.com که ویژه خریدوفروش سلاح گرم، مهمات و لوازم جانبی مرتبط با اسلحه است، یک هزار و ۵۹ دلار اعلام شده است. در برخی وبسایتهای دیگر هم قیمت ام۴ کارباین جدید و دستدوم از ۷۰۰ تا هزار و ۵۰۰ دلار است. این در حالی است که در بازارهای غیرقانونی پاکستان و افغانستان، با اینکه نرخ مشخصی برای این سلاح وجود ندارد، به دلیل اینکه سلاحهای آمریکایی در سه سال گذشته به صورت گسترده میان شبکههای قاچاق اسلحه توزیع شدهاند، قیمت کمتر از بازارهای رسمی و قانونی آمریکا یا دیگر کشورهای جهان است.
بر اساس گزارش وزارت دفاع ایالات متحده که آوریل ۲۰۲۲ منتشر شد، با خروج ارتش آمریکا از افغانستان، تسلیحات پیشرفته آمریکایی به ارزش بیش از هفت میلیارد دلار در افغانستان جا ماند و به دست طالبان و گروههای تروریستی متحد طالبان افتاد. بر اساس این گزارش، از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۱ پنتاگون ۱۸ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار اسلحه وارد افغانستان کرد و در اختیار نیروهای امنیتی دولت پیشین این کشور قرار داد که با خروج آمریکاــ که به فروپاشی دولت جمهوری انجامیدــ تمامی این تجهیزات به علاوه هواپیماها، هلیکوپترها و پهپادهای تجسسی به دست طالبان افتادند.
هرچند طالبان دسترسی گروههای تروریستی فعال در کشورهای منطقه از جمله پاکستان و ایران را به سلاحهای آمریکایی رد میکنند، دستکم سه گروه فعال شبهنظامی از جمله تحریک طالبان پاکستان، ارتش آزادیبخش بلوچستان و جیشالعدل با انتشار عکس و ویدیو از افراد و قرارگاههای آموزشی نظامی خود، تایید کردهاند که به سلاحهای آمریکایی از جمله ام۴ کارباین، ام۱۶ کارباین، تفنگ تکتیرانداز و دوربین دید در شب که یک ابزار راهبردی و تعیینکننده است، دست یافتهاند.
فروشگاه اسلحه در پیشاور
در تازهترین مورد، مسئولان امنیتی در مرز تورخم میان پاکستان و افغانستان در روز دوشنبه ۲۳ مهر، از کشف و ضبط یک محموله بزرگ اسلحه آمریکایی خبر دادند. بر اساس اطلاعاتی که رسانههای پاکستانی منتشر کردند، این محموله، حاوی دهها اسلحه ام۴ کارباین، اسلحه کمری، دوربین دید در شب و هزاران گلوله، در یک کامیون حامل سبزیجات جاسازی شده بود.
نیروهای امنیتی پاکستان راننده کامیون و یک شخص مرتبط با این محموله را بازداشت کردند، اما در مورد اینکه این اسلحه متعلق به گروههای شبهنظامی فعال در پاکستان است یا شبکههای قاچاق اسلحه، جزئیاتی ارائه نکردهاند.
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری پیشین آمریکا و نامزد جمهوریخواهان در انتخابات ۲۰۲۴، بارها از طالبان بهعنوان «بزرگترین فروشنده تسلیحات آمریکایی» یاد کرده است. البته ترامپ ادعا میکند ارزش سلاحهای آمریکایی رهاشده در افغانستان ۸۵ میلیارد دلار است، اما نهادهای امنیتی از جمله پنتاگون، ارزش این تسلیحات را حدود هفت میلیارد دلار براورد میکنند.
ترامپ بارها از روند خروج دولت بایدن از افغانستان انتقاد کرده و آن را «شرمآورترین اتفاق در تاریخ آمریکا» خوانده است. او اخیرا در مصاحبه با شان رایان، کهنهسرباز آمریکایی که پادکستی پرمخاطب تولید میکند، گفت دولت او نیز قصد خروج از افغانستان را داشت، اما این کار را با طمانینه و بدون آسیب رساندن به آمریکاییها انجام میداد.
ترامپ از پایگاه نظامی بگرام بهعنوان «یک مکان ارزشمند برای آمریکا» یاد کرد و یادآور شد پایگاهی که با پول آمریکا ساخته شد، اکنون در اختیار چین قرار گرفته است.
منبع: ایندیپندنت