زیسان: در دنیای پیچیده روابط خانوادگی، عبارت اصطلاحی «وضعیت دختر ارشد» بهتازگی باب شده است. این عبارت وضعیت پیچیدهای را توصیف میکند، وضعیتی که بسیاری از دختران ارشد خانواده با آن روبرویند.
به نظر میرسد خود این اصطلاح بهخوبی وضعیت را توضیح میدهد، اما درواقع زیرمتنهای پنهانی دارد که به ترتیب تولد فرزندان و نقشهای خانوادگی مربوط است.
به گزارش نشریه ووگ استرالیا، وضعیت دختر ارشد (Eldest-Daughter Syndrome) به موقعیتی اشاره دارد که در آن بزرگترین دختر خانواده، تنها به این دلیل که از فرزندان دیگر بزرگتر است، مسئولیتهای زیادی را برعهده میگیرد.
این مسئولیتها، که اغلب فراتر از توان و سن او هستند، ممکن است بر رشد روانی و عاطفی او تاثیرات منفی بگذارند. افرادی که با این سندروم دستوپنجه نرم میکنند، ممکن است در تعیین مرزها مشکل داشته باشند، انرژی زیادی را صرف رضایت دیگران کنند و یا بهدلیل کمالگرایی در زندگی روزمرهشان بیش از حد تلاش کنند.
کتی مورتون، درمانگر زوج و خانواده، در ویدیویی در تیکتاک، که بلافاصله در فضای مجازی فراگیر شد، به توضیح سندروم دختر ارشد میپردازد. او توضیح میدهد که این اصطلاح «تشخیص رسمی سلامت روان نیست»، بلکه برای توصیف تجربیات دختران بزرگ خانواده به کار میرود که، در قیاس با خواهر و برادرشان، مسئولیت بیشتری دارند.
در ادبیات، سینما و تلویزیون، شخصیتهای زیادی وجود دارند که میتوانند نمونههایی از این وضعیت باشند. میدو سوپرانو، بزرگترین فرزند و تنها دختر خانواده سوپرانو، در سریالی به همین نام، یکی از این شخصیتهاست. او، با وجود لحظاتی که میتواند در آن مانند یک شاهزاده خانم لوس رفتار کند، فشار زیادی را متحمل میشود و در مقایسه با برادر کوچکترش مسئولیتهای بیشتری دارد.
در ادبیات نیز، جین بنت، خواهر بزرگ خانواده بنت در کتاب «غرور و تعصب»، نوشته جین آستین، یکی دیگر از نمونههای این الگو است.
حتی در اساطیر یونان نیز، هستیا (Hestia)، الهه باکره آتشدان، خانه و کانون خانواده، که نخستین دختر کرونوس و رئا بود، شاید نخستین نمونه این سندروم باشد (هستیا نقش مهمی در زندگی روزمره یونانیان باستان داشت. او نماد گرمی، همبستگی و نظم خانوادگی بود و احترام ویژهای در میان خدایان و مردم داشت).
سندروم دختر ارشد، وضعیتی پیچیده و چالشبرانگیز است که شناخت و درک آن میتواند به افراد کمک کند تا با پیامدهای آن مقابله کنند و زندگی بهتری داشته باشند. منابع مطالعاتی موجود و مشاورههای تخصصی میتواند به دختران بزرگ خانواده کمک کند تا فشارهای ناعادلانهای را که بهدلیل موقعیت تولدشان بر آنها وارد میشود مدیریت کنند.