روزنامه همشهری گذری بر سیگارفروشیهای «بازار حضرتی» انداخته است. بازار عجیبی است. به هر طرف نگاه کنیجز سیگار و بستههای تنباکو چیز دیگری نمیبینی. در دل این راسته بازار شلوغ و پررفتوآمد دهها مغازه کوچک و بزرگ قرار دارد که همه جور مواد دخانی در آنها پیدا میشود؛ از کمیابترین سیگارهای ایرانی باب ریه پیرمردها گرفته تا گرانترین سیگارهای خارجی، حتی سیگارهای لاکچری ویژه خانمها هم اینجا فروخته میشود.
چند قدم بعد از چهارراه مولوی، درست بالای طاقنمای بازار، روی تابلو سرامیکی آبیرنگی نوشته شده است: «بازار حضرتی». برخلاف دیگر راسته بازارهای تهران که مغازهدارها با تبلیغ و خوش و بش کردن با مشتری او را ترغیب به خرید میکنند، کسبه اینجا خیلی اهل ارتباط گرفتن با رهگذرها نیستند. بهخصوص اگر متوجه شوند کسی قصد خرید ندارد و فقط میخواهد از رونق بازار سیگار و اینکه سیگارهای خارجی از کجا به اینجا آورده میشود سر در بیاورد.
بعد از ساعتی گشتن در بازار تنها کاسبی که با ما همراهی میکند، «احمد دامغانی» است. ۳۰ سالی میشود در این راسته دکان سیگارفروشی دارد. دکان کوچک او در ندارد و در عوض با یک میز آهنی محصور شده، بهطوری که مشتری را وادار میکند از پشت همان میز خرید کند. همه جور سیگاری اینجا وجود دارد. مارلبرو، وینستون، مگنا، روبین و... البته در بینشان سیگار ایرانی بهمن و فروردین هم دیده میشود. دامغانی میگوید: «من فقط سیگارهای وارداتی میفروشم. معمولا توتونشان از آفریقایی جنوبی میآید. شرکتهای معتبر این توتونها را خریداری و بستهبندی میکنند. صحبتهای او با ورود مشتری نیمهتمام میماند.
مرد میپرسد: «مگنا بدون عکس دارید؟» و جواب نه میشنود. «سیگار بدون عکس!» واژه ناآشنایی است. دامغانی برای شفافسازی میگوید: «روی بسته سیگارهای وارداتی که در کشور بستهبندی میشود تصویر ریه سیاه میبینید. سیگارهای اصل این تصویر را ندارد. آنها را از مرز رد میکنند. کیفیتشان نسبت به سیگارهای وارداتی بهتر است.»
برای خرید سیگارهای برگ اصل کوبایی هم در بازار حضرتی باید حسابی دست و دلباز باشی، حرف از هر نخ بین ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان است. دامغانی میگوید: «سیگار برگ را معمولا افراد متمول میخرند آن هم از مغازههایی که کارشان ارتباط گرفتن با مسافران سفرهای خارجی است. این مغازهدارها با گردشگرها یا مسافران تعامل برقرار کرده و در هر رفتوآمد به کشورهای خارجی تعدادی بسته سیگار برگ به ایران میآورند.»
در بازار حضرتی تعداد دستفروشیها بیشتر از مغازههای سیگارفروشی است. در بساط آنها میتوان انواع سیگارهای اصل خارجی را پیدا کرد. باکس کاپیتان ۸۵۰ هزار تومان. اسی ۵۵۰ هزا رتومان. وینستون یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان. سیگار زنانه سناتور و کارلیا هم دارند. خانمها برای کلاس گذاشتن یا نیکوتین سبکشان از آنها استفاده میکنند. دانستن اینکه چطور سیگارهای خارجی اصل به این بازار میرسد خیلی سخت نیست.
بستههای قاچاق با لنج و از طریق دریا وارد ایران میشوند. بارهای سیگار مرتب از شهرهای مرزی به تهران میرسند و آفتاب نزده در انبارهایی که دوروبر بازار هستند تخلیه میشوند. در بین دستفروشهای سیگارهای اصل و خارجی، چند نفری هم توتون و تنباکوی فلهای میفروشند. یکیشان پیرمردی است که کنار پاساژ بساط کرده است. به گمان اینکه اول صبحی دشت میکند، میگوید: «توتون همه جور داریم. شما چه میخواهی؟»
بعد دستش را روی کیسهها میگذارد و قیمتشان را میگوید: «توتون رشتهای مارلبرو ۱۰۰ گرم، ۱۰۰ هزار تومان. شاهتوتون ترکیه ۱۰۰ گرم، ۱۶۵ هزار تومان. توتون سیگار کوبایی هم ۱۵۰ هزار تومان.» ۱۰۰ گرم توتون وینستون، ۱۸۰ هزار تومان و ۱۰۰ گرم توتون دیویدوف ۲۵۰ هزار تومان. «خیلیها عادت دارند توتون را کیلویی بخرند و خودشان کاغذپیچ کنند. انگار اینطور بیشتر بهشان میچسبد.»