تقسیم معنادار جغرافیای فقر و ثروت در کشور

 ‌گزارش وزارت کار و امور اجتماعی از دخل و خرج خانوارهای شهری ایرانی حاوی جزئیات جدید و جالبی است. سالنامه آماری وزارت کار نشان می‌دهد خالص درآمد یک خانوار دهک سومی در سال گذشته ماهی هشت میلیون تومان بوده و در سال حدود هفت میلیون و ۳۰۰ هزار تومان هزینه خالص داشته‌اند.

به گزارش «زی‌سان» به نقل از هفت صبح، این در حالی است که خالص درآمد یک خانواده دهک دهمی در سال گذشته بیش از ۴۲۴ میلیون تومان بوده و ثروتمندترین افراد در ماه به‌طور متوسط حدود ۳۵ میلیون و ۳۸۵ هزار تومان درآمد داشته‌اند، چیزی حدود پنج برابر خانوارهایی که در دهک سوم قرار می‌گیرند.

هزینه خالص یک خانواده دهک دهمی در سال گذشته نیز حدود ۲۵ میلیون و ۳۶۲ هزار تومان بوده است. این گزارش نکات جالب دیگری هم دارد مثلا مردم تهران در صدر گروه پردرآمدترین‌ها قرار دارند و مردم استان مازندران و البرز به ترتیب مقام‌های دوم و سوم را دارند. از طرف دیگر، مردم استان خراسان شمالی، سیستان و بلوچستان و لرستان جزو کم درآمدترین افراد کشور هستند. یا اینکه درآمد خالص یک خانواده سه‌نفره در سال گذشته حدود ۱۴ میلیون و ۷۷۲ هزار تومان بوده که حدود ۱۱ میلیون و ۹۵۷ هزارتومان از این درآمد ماهیانه خرج هزینه‌های زندگی این خانواده شده. این گزارش وزارت کار و امور اجتماعی نکات قابل توجهی دارد که در ادامه این مطلب می‌خوانید.

‌متوسط هزینه خوراکی و غیرخوراکی

در سال ۱۴۰۱ هزینه خالص مواد خوراکی و دخانی خانواده‌های شهری حدود سه میلیون و ۱۴۰ هزار تومان اعلام شده. این در حالی است که خانواده‌های شهری سال ۱۴۰۰ برای مواد خوراکی و دخانی حدود دو میلیون و ۵۴۰ هزار تومان هزینه می‌کردند. یک خانواده شهری در سال گذشته ماهی هشت میلیون و ۲۸۸ هزار تومان برای هزینه‌های غیر خوراکی که شامل اجاره خانه و هزینه رفت و آمد و … پرداخته است. اما این عدد در سال ۱۴۰۰ برای خانواده‌های شهری حدود پنج میلیون و ۶۵۴ هزار تومان بود.

با این اوصاف هزینه‌های غیر خوراکی یک خانواده شهری در یک سال حدود سه میلیون تومان افزایش قیمت داشته است که بالا رفتن اجاره خانه می‌تواند سهم زیادی در این رشد قیمت داشته باشد. اما اگر نگاهی به هزینه کل یک خانواده شهری یعنی مواد خوراکی و دخانی و غیر خوراکی در سال ۱۴۰۱ بیندازیم، این عدد شش میلیون و ۵۷۱ هزار تومان است. طبق آمار جدید، یک خانواده شهری در سال ۱۴۰۰ هزینه‌ای که برای مواد خوراکی و دخانی و غیر خوراکی می‌پرداخته حدود چهار میلیون و ۳۲۵ هزار تومان بوده.

متوسط هزینه درآمد برحسب وسعت خانوار

طبق گزارش جدید وزارت کار و امور اجتماعی، درآمد خالص یک نفر که در شهر زندگی می‌کند، در سال ۱۴۰۱ حدود ۹ میلیون و ۲۳۱ هزار تومان بوده که هفت میلیون و ۸۶۴ هزار تومان از این درآمد را هزینه مواد خوراکی و غیر خوراکی می‌کرده. اما طبق این آمار درآمد یک خانواده دو نفره در سال گذشته چیزی حدود ۱۲ میلیون و ۷۴۱ هزار تومان بوده که از این رقم ۱۰ میلیون و ۴۷۲ هزار تومان را خرج هزینه‌های زندگی کرده‌اند.

اما در آمد خالص یک خانواده سه نفره در سال گذشته حدود ۱۴ میلیون و ۷۷۲ هزار تومان بود که حدود ۱۱ میلیون و ۹۵۷ هزا رتومان از این درآمد ماهیانه خرج هزینه‌های زندگی این خانواده شده. یک خانواده چهارنفره در سال ۱۴۰۱ حدود ۱۵ میلیون تومان درآمد داشته‌اند که ۱۲ میلیون و ۵۴۳ هزار تومان از این در آمد را برای هزینه‌های زندگی پرداخت کرده‌اند. نکته جالب این گزارش این است که در آمد یک خانواده پنج نفره از خانواده چهار نفره در سال گذشته کمتر بوده، یعنی ماهی حدود ۱۴ میلیون و ۷۵۶ هزار تومان که مبلغ ۱۲ میلیون تومان آن هزینه خالص این خانوار بوده است.

متوسط هزینه و درآمد برحسب تعداد افراد شاغل

نکته جالب این گزارش این است که یک خانواده بدون فرد شاغل در سال گذشته حدود ۱۰ میلیون و ۹۸۰ هزار تومان در ماه درآمد خالص داشته است. هزینه خالص یک خانواده بدون فرد شاغل در سال ۱۴۰۱ نیز حدود ۹ میلیون و ۵۵۷ هزار تومان اعلام شده است. یک خانواده که یک فرد شاغل دارد در سال گذشته در ماه ۱۳ میلیون و ۵۸۵ هزار تومان عایدی داشته و مبلغ ۱۱ میلیون و ۵۳۱ هزار تومان از این درآمد را خرج هزینه‌های زندگی کرده.

یک خانواده با دو فرد شاغل در سال گذشته ماهی ۲۰ میلیون و ۳۴۰ هزار تومان در آمد داشته که حدود ۱۴ میلیون و ۵۷۱ هزار تومان از این درآمد برای گذران زندگی هزینه شده است. اما خانواده‌ای که سه نفر در آن شغل ثابت داشته‌اند و ماهیانه پولی به حساب آنها واریز می‌شده در سال ۱۴۰۱ درآمدی حدود ۲۱ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان داشته‌اند. این اعداد و ارقام جدید نشان می‌دهد درآمد یک خانواده با سه نفر شاغل فقط یک میلیون و ۵۰۰ هزارتومان از یک خانواده با دو نفر شاغل بیشتر بوده. هزینه کل این خانواده با سه نفر شاغل در سال گذشته نیز حدود ۱۴ میلیون و ۵۶۰ هزار تومان بوده که از هزینه زندگی یک خانواده با دو نفر شاغل کمتر است. اما درآمد یک خانواده با چهار نفر شاغل در سال ۱۴۰۱ حدود ۲۸ میلیون و ۸۵۰ هزار تومان بوده که ۱۸ میلیون و ۸۲۴ هزارتومان از این درآمد ماهیانه را صرف هزینه‌های زندگی می‌کردند.

متوسط هزینه و درآمد در هر دهک

دهک اول و دوم جامعه تحت پوشش نهادهای حمایتی مثل کمیته امداد امام خمینی و سازمان بهزیستی هستند. اما اگر از دهک سوم حساب کنیم افرادی که در دهک سوم قرار دارند در سال گذشته ماهی هشت میلیون و ۴۳ هزار تومان درآمد داشته‌اند و ماهی هفت میلیون و ۳۰۰ هزار تومان از این درآمد ماهیانه را هزینه کرده‌اند. درآمد افرادی که در دهک چهارم قرار دارند در سال گذشته چیزی حدود ۹ میلیون و ۴۹۷ هزار تومان بوده که حدود هشت میلیون و ۳۴۳ هزار تومان از این عایدی را خرج هزینه‌های زندگی کرده‌اند.

کسانی که در دهک پنجم هستند سال گذشته ماهی ۱۰ میلیون و ۹۵۱ هزار تومان درآمد داشته‌اند و حدود ۹ میلیون و ۴۱۶ هزار تومان هزینه کرده‌اند. برای دهک ششمی‌ها در سال ۱۴۰۱ در آمد ماهیانه ۱۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومانی در ماه ثبت شده و رقم هزینه کل آنها در ماه حدود ۱۰ میلیون و ۳۷۴ هزار تومان بوده. کسانی که در دهک هفتم قرار دارند سال گذشته ماهیانه ۱۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان درآمد خالص داشته‌اند و هزینه ماهیانه آنها حدود ۱۲ میلیون تومان بوده است.

درآمد افرادی که در دهک هشتم قرار دارند سال گذشته ماهی حدود ۱۷ میلیون تومان بوده که از این رقم مبلغ ۱۴ میلیون و ۱۷۷ هزار تومان را صرف هزینه‌های خالص زندگی کرده‌اند. دهک نهمی‌ها در سال گذشته ماهی ۲۱ میلیون و ۳۱۲ هزار تومان در آمد خالص داشته‌اند. هزینه خالص افراد دهک نهمی در سال ۱۴۰۱ نیز حدود ۱۷ میلیون تومان اعلام شده است. دهک دهمی‌ها که همیشه جزو افراد پردرآمد و متمول جامعه معرفی می‌شوند در سال گذشته ماهیانه ۳۵ میلیون و ۳۸۵ هزار تومان عایدی داشته‌اند که از این مبلغ حدود ۲۵ میلیون و ۳۶۲ هزار تومان صرف هزینه‌های زندگی این افراد شده است. این گزارش نشان می‌دهد فاصله درآمدی یک خانواده دهک سومی با خانواده دهک دهمی حدود ۲۷ میلیون تومان فاصله است و به عبارتی این افراد حدود چهار و نیم برابر این افراد در ماه در آمد داشته‌اند.

متوسط هزینه و درآمد برحسب استان

گزارش وزارت کار و امور اجتماعی نشان می‌دهد کسانی که ساکن استان تهران هستند در سال گذشته درآمد بیشتری نسبت به افراد ساکن دیگر استان‌های کشور داشته‌اند. طبق این آمار، ساکنان استان تهران در هر ماه به طور میانگین حدود ۱۹ میلیون و ۲۲۱ هزار تومان در آمد داشته‌اند. از طرف دیگر حدود ۱۶ میلیون و ۳۴۹ هزار تومان از این مبلغ در آمد را برای گذران زندگی هزینه کرده‌اند. ساکنان استان مازندران با درآمد ماهیانه حدود ۱۶ میلیون و ۴۵۶ هزار تومان بعد از تهرانی‌ها جزو افراد پردرآمد کشور هستند.

ساکنین استان مازندران حدود ۱۲ میلیون و ۴۵۰ هزار تومان از این در آمد را در ماه خرج کرده‌اند. مردم استان البرز با یک فاصله خیلی کم بعد از استان مازندران در مقام سوم پردرآمدترین‌ها قرار دارند. افرادی که در استان البرز که فاصله خیلی کمی با استان تهران دارد،‌ زندگی می‌کنند در سال گذشته ماهی ۱۶ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان درآمد داشته‌اند. مبلغی که ساکنان استان البرز هر ماه برای گذران زندگی هزینه کرده‌اند نیز حدود ۱۳ میلیون و ۶۵۰ هزار تومان بوده.

نکته جالب این است البرزی‌ها با اینکه از مازندرانی‌ها درآمد کمتری داشته‌اند، اما در هر ماه حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان بیشتر از افراد این استان برای گذران زندگی هزینه کرده‌اند. مقام چهارم این لیست برای ساکنین یزد است. افرادی که در استان یزد زندگی می‌کنند سال گذشته ماهیانه ۱۵ میلیون و ۱۹۶ هزار تومان به طور میانگین در ماه در آمد داشته‌اند. هزینه زندگی در سال ۱۴۰۱ برای یزدی‌ها ماهی حدود ۱۰ میلیون و ۲۶۸ هزار تومان بوده. اصفهانی‌ها در مقام پنجم قرار دارند چون درآمد مردم استان اصفهان از ساکنان یزد کمتر است.

طبق این گزارش کسانی که در این استان زندگی می‌کنند سال گذشته ماهیانه حدود ۱۴ میلیون و ۳۹۰ هزار تومان درآمد داشته‌اند و از این عایدی ماهیانه حدود ۱۱ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان آن خرج هزینه‌های زندگی این افراد شده است. بعد از اصفهان، استان فارس در مقام ششم قرار دارند. در آمد مردم این استان در سال گذشته ماهیانه حدود ۱۴ میلیون و ۱۶۳ هزار تومان بوده، چیزی حدود ۲۰۰ هزار تومان کمتر از درآمد مردم استان اصفهان. با این اوصاف هزینه خالص یک خانواده ساکن استان فارس در سال ۱۴۰۱ حدود ۱۱ میلیون و ۹۵۴ هزار تومان اعلام شده است. یعنی با اینکه از اصفهانی‌ها درآمد کمتری داشته‌اند،‌ اما در ماه حدود ۲۵۰ هزار تومان از مردم این استان بیشتر برای گذران زندگی هزینه می‌کنند.

این گزارش استان‌های کم درآمد را هم معرفی کرده است. در گروه کم درآمدترین‌ها، ‌مردم استان خراسان شمالی با ماهی هشت میلیون و ۵۳۸ هزار تومان در صدر قرار دارند. مردم استان خراسان شمالی سال گذشته برای هزینه‌های زندگی حدود هفت میلیون و ۲۵۰ هزار تومان ماهیانه خرج کرده‌اند. بعد از مردم استان خراسان شمالی، کسانی که در استان سیستان و بلوچستان زندگی می‌کنند در رده دوم کم درآمدترین‌ها قرار دارند. مردم این استان سال گذشته ماهیانه به طور میانگین حدود ۹ میلیون تومان درآمد داشته‌اند که همه آن ۹ میلیون درآمد صرف هزینه زندگی آنها در هر ماه شده است.

مردم لرستان هم با درآمد ماهیانه حدود ۹ میلیون و ۳۴۶ هزار تومان در رده سوم افراد کم درآمد جامعه قرار دارند. طبق گزارش وزارت کار و امور اجتماعی مردم استان لرستان در سال گذشته حدود هفت میلیون و ۶۴۰ هزار تومان از درآمدشان را صرف هزینه‌های زندگی کرده‌اند. این اعداد و ارقام نشان می‌دهد درآمد مردم لرستان فقط حدود ۳۴۶ هزار تومان از مردم استان سیستان بیشتر است،‌ اما هزینه خالص آنها در هر ماه از مردم این استان حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان کمتر بوده است.