زیسان: ایلان ماسک و امیر سعید ایروانی با یکدیگر دیدار داشتهاند. این عنوان خبر مهمی بود که روزنامه نیویورکتایمز منتشر کرد و بلافاصله در سطحی گسترده در محافل رسانههای ایرانی و آمریکایی بازتاب بسیار گستردهای به همراه داشت.
به گزارش «زیسان»، روزنامه «نیویورک تایمز» پیرامون ادعایی خود درباره دیدار «ایلان ماسک» میلیاردر حوزه تکنولوژی و مشاور ارشد «دونالد ترامپ» رئیسجمهوری منتخب آمریکا با «امیرسعید ایروانی» نماینده ایران در سازمان ملل نوشت: «این دیدار دوشنبه گذشته در مکانی نامعلوم انجام شده و بیش از یک ساعت به طول انجامیده است.
این روزنامه آمریکایی در ادامه نوشت: دو مقام ایرانی گفتند که این میلیاردر فناوری، که یکی از مشاوران نزدیک دونالد ترامپ است، و سفیر ایران در این دیدار درباره راههایی برای کاهش تنشها بین ایران و ایالات متحده صحبت کردهاند. مقامات ایرانی این دیدار را "مثبت" و "خبر خوش" توصیف کردند.
در ارتباط با این دیدار، مدیر ارتباطات ترامپ در پاسخ به نیویورک تایمز گفت: ما در مورد گزارشهای جلسات خصوصی که برگزار شده یا نشدهاند، اظهار نظر نمیکنیم. "ماسک نیز به درخواست برای اظهار نظر پاسخ نداد.
در گزارش نیویورکتایمز تصریح شده، دو مقام ایرانی گفتند که دیدار با ماسک این امکان را برای آنها فراهم کرده است که از نشست مستقیم با مقامات آمریکایی خودداری کند. ماسک، اما به زودی پست رسمی خواهد داشت. یکی از مقامات وزارت خارجه ایران گفت که سفیر ایران به ماسک در این دیدار گفت که باید معافیتهایی از تحریمها از وزارت خزانهداری دریافت کرده و برخی از کسبوکارهای خود را به تهران بیاورد.
شاید در ظاهر امر ایروانی با یک مقام رسمی آمریکایی دیدار نداشته، اما در عمل نماینده کشورمان با وزیر بهینهسازی دولت جدید ترامپ دیدار داشته است. حال مساله مهم این است که این دیدار تا چه اندازه اهمیت دارد و آیا میتواند گره اختلافات ایران و آمریکا را باز کند؟ در پرداختن به این پرسش چند نکته مهم قابل ایراد هستند:
۱- دیدار ایالان ماسک با نماینده ایران در سازمان ملل در شرایطی صورت میگیرد که حلقه ضدایرانی و طرفدار اسرائیل در حال گرفتن مناصب کلیدی در کاخ سفید هستند. دونالد ترامپ طی روزهای گذشته افردی همچون مارکو روبیو، سناتور تندرو را به عنوان وزیر امور خارجه، پیتر هگست مجری شبکه فاکس نیوز و گارد ملی سابق را برای وزرات دفاع، «جان راتکلیف» را بهعنوان مدیر آژانس اطلاعات مرکزی (سیا) و «استیون ویتکاف» یهودی را بهعنوان فرستاده ویژه واشنگتن در غربآسیا معرفی کرده است. این حلقه ضدایرانی گمانهزنیها را برای تشدید فشار آمریکا و افزایش تنشها میان دو کشور به شدت افرایش داده است. در چنین فضایی انتشار خبر دیدار نماینده ایران با ایلان ماسک به عنوان فردی که در انتخاب تمامی این افراد نقش داشته بسیار قابل توجه است.
۲- دیدار زودهنگام ایلان ماسک به عنوان مشاور ارشد دونالد ترامپ با نماینده ایران در سازمان ملل را میتوان در سطح ابتدایی حرکتی با هماهنگی رئیسجمهور جدید آمریکا برای شنیدن دیدگاههای تهران ارزیابی کرد. ترامپ چه در دوره اول ریاست جمهوری و چه در دوران رقابتهای انتخاباتی اخیر با صراحت اعلام کرده بود که خواهن توافق با ایران است؛ بنابراین در مقطع کنونی این فرضیه قابل طرح است که ترامپ، مشاور ارشد خود را به دیدار با نماینده ایران فرستاده تا موضع ایران را برای مذاکره جویا شود.
۳- دیدار زودهنگام مستقیم میان یک مقام ارشد ایرانی و ماسک، این احتمال را مطرح میکند که ممکن است در دولت دوم ترامپ، شاهد تغییری بزرگ در رفتار کاخ سفید با ایران باشیم. شواهد حاکی از آن است که ماسک پیش قدم بوده و سفیر ایران مکان دیدار را مشخص کرده است.
۴- در سطح چهارم، دیدار میان ماسک و ایروانی، احتمال مذاکره مستقیم میان ایران و آمریکا را افزایش داده است. بر خلاف رویه دموکراتها که به شدت به رویههای بوروکراتیک و گفتوگو از طریق دروزاههای میانجی باور دارند، ترامپ و اطرافیان او، سیاست را در معنای ساده و مستقیم میبینند. آنها باور چندانی به نقشآفرینی اروپا ندارند و خواهان آن هستند که مذاکرات میان آنها با تهران، مستقیم، سریع و معطوف به تغییرات میدانی باشد.
۵- در سطح پایانی نیز باید توجه داشت که دیدار اخیر ماسک با نماینده ایران در سازمان ملل حداقل در کوتاه مدت میتواند زمینه کاهش تنشها میان ایران و آمریکا را ایجاد کند. ماسک همانند ترامپ به شدت دیدگاهی اقتصادی به روابط دارد. به نظر میرسد ماسک احتمالا پیامی اقتصادی را به ایران رسانده است که در صورت مذاکره و توافق، دو طرف میتوانند از فرصتهای اقتصادی مشترک بهره بگیرند. به روایت دیگر، تیم سیاست خارجی ترامپ سیاست را بر مبنای منفعت اقتصادی با ایران مدنظر دارد. حال باید منتظر ماند و دید که آیا دیدار اخیر ماسک و ایروانی ادامهدار خواهد بود یا خیر؟
تکمیلی: واکنش رسمی ایران به ادعای دیدار ایلان ماسک و نماینده ایران در سازمان ملل
سخنگوی وزارت خارجه گفت: دیدار ایلان ماسک و نماینده دائم ایران در نیویورک تکذیب میشود.
سخنگوی وزارت امور خارجه در مصاحبه با ایرنا در خصوص ادعای مطرح شده در برخی رسانههای آمریکایی درباره دیدار ایلان ماسک با نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در نیویورک، ضمن تکذیب قاطع انجام چنین دیداری، از فضاسازی گستره رسانههای آمریکایی در این خصوص ابراز تعجب کرد.