نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت در آستانه سفرهای عمره، با اشاره به محدودیتهای عربستان در زمان حج تمتع، گفت: نیروهای امنیتی عربستان از تمام ترددهای مسئولان ایرانی تصویربرداری میکردند و در چادرهای ایرانی برای مراسم «برائت از مشرکین» دوربین نصب کرده بودند.
حجتالاسلام والمسلمین سیدعبدالفتاح نواب این سخنان را در نشست مشترک جمعی از اعضای مجلس خبرگان رهبری که سابقهی همکاری با بعثه مقام معظم رهبری را داشتند، مطرح کرد. این نشست بنابر آنچه پایگاه اطلاع رسانی حج گزارش کرده است با حضور حدود ۳۰ نفر از اعضای مجلس خبرگان و با هدف تشریح وضعیت حج امسال و همچنین استفاده از نظرات و دیدگاههای حاضران به عنوان فرهیختگان حوزوی آشنا به امور حج، در شهر قم برگزار شده بود.
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت در تشریح وضعیت برگزاری حج تمتع امسال که از سوی مقام معظم رهبری به عنوان «حج برائت» نامگذاری شده بود، گفت: حج امسال از جهات محدودیتهای مختلف امنیتی و اجرایی به دلیل تحریمهای ظالمانه، شرایط خاصی داشت که با این وجود، نسبت به سالهای اخیر منحصربه فرد بود.
نواب به اعمال برخی محدودیتهای امنیتی و روانی نسبت به مسئولان عالی حج ایران در عربستان اشاره کرد و افزود: حضور متکثر نیروهای امنیتی درکنار مسئولان ایرانی و تصویربرداری از تمامی ترددها ضمن آنکه به دور از آداب میزبانی است، فضای روانی خاصی را ایجاد کرده بود.
او با وجود این محدودیت، مناسک حج از جمله مراسم «برائت از مشرکین» را «باشکوه» توصیف کرد و گفت: با وجود برخی محدودیتها برای چادرهای ایرانی مانند نصب دوربین در چادر بعثه مقام معظم رهبری، مراسم برائت از مشرکین که مطالبه رهبر معظم انقلاب و بسیاری از زائران نیز بود به صورت باشکوهی برگزار شود. امسال برای نخستین بار این مراسم همزمان با چادر اصلی بعثه مقام معظم رهبری در سایر چادرهای حجاج ایرانی شیعه و سنی هم به صورت رسمی برگزار شد که با استقبال و تقدیر حجاج مواجه شد.
نماینده ولیفقیه در امور حج و زیارت در جمع اعضای خبرگان، به جنبههای دیگر حج پرداخت و افزود: در حج امسال یکی از مهمترین رویدادهای حجگزاری پس از انقلاب را شاهد بودیم و آن همزمانی با برگزاری انتخابات ریاستجمهوری بود. با وجود آنکه کشور میزبان به صورت صریح مخالفت خود را با برگزاری این انتخابات برای حجاج ایرانی اعلام کرده بود، اما با تعاملات و گفتگوها و رایزنیهای لازم که به صورت جامع از سوی بعثه مقام معظم و رهبری و دستگاه دیپلماسی صورت گرفت خوشبختانه تکلیف سیاسی برگزاری انتخابات ریاست جمهوری به صورت کاملا منظم در این کشور برگزار شد.
نواب همچنین به افزایش ۵۰ درصد جلسات انس و معرفت، برنامههای مختلف گروه قاریان قرآن، فعالیت رادیو اینترنتی مناسک، برگزاری جلسات هماندیشی نخبگان و همچنین جلسات و همایشهای مختلف حجاج اهلسنت اشاره کرد و گفت: با وجود گرمای بالای ۵۰ درجه هوا که باعث فوت بیش از هزار زائر کشورهای دیگر شد با تدابیر و برنامهریزیهای پیش از سفر و آمادگی کامل و استفاده از تجهیزات مناسب، این معضل برای زائران ایرانی به حداقل رسید. در روز عید قربان ایران ۶ نفر از حجاج ایرانی فوت کردند.
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت در طول حج ۱۴۰۳ بارها نسبت به برخی رفتارها در طول حج با زائران ایرانی هشدار داده و معترض شده بود. نواب در جریان حج در اعتراض به دستگیری برخی از زائران ایرانی در حج، درحالی که یک نفر از این زائران همچنان در عربستان در بازداشت است، گفته بود: برخی از اقدامات عربستان در هیچیک از موسمهای حج گذشته سابقه نداشته است.
نواب پیش از آغاز مناسک حج ۱۴۰۳ در یکی از نشستهای شورای برنامهریزی و هماهنگی بعثه مقام معظم رهبری و سازمان حج و زیارت گفته بود: عربستان باید از برخی اقدامات که توهین به زائر تلقی میشود بپرهیزد. زائر به این سرزمین آمده است که مناسک حج خود را انجام دهد.
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت پس از بازگشت از حج به ایران نیز در سخنانی، از این برخوردها در عربستان با عنوان تلخیهای حج یاد کرده و گفته بود: امسال محدودیتهایی بود که از سوی عربستان اعمال میشد، البته ما همواره سعی در وفاداری به قوانین و ضوابط کشور میزبان (عربستان) بوده و هستیم. در همین راستا باید به زائران تعلیماتی داده شود و سپس برخوردها را اعمال کنند. امسال برای نخستین بار (تعدادی از) زائران ایرانی را از سرزمین وحی بازگرداندند و همینطور زندانی کردند و به یکی از هموطنانمان اجازه دیدار با نمایندگان مراجع تقلید داده نشد و با این شرایط حج را به جا آورد.
در روزهای آغازین حضور زائران ایرانی در عربستان نیز، بازگرداندن ۶ نفر از اعضاء گروه رسانهای حج و زیارت صدا و سیما پیش از آغاز مناسک حج، از مدینه به ایران نیز چالشبرانگیز شده بود. این اتفاق واکنشهای زیادی داشت. پیمان جبلی، رئیس صدا و سیما درباره آن گفته بود: «همکاران ما در حال ضبط یک تلاوت قرآن کریم در مسجدالنبی برای پخش در قالب یک برنامه بودند که بازداشت و در ادامه به بازداشتگاه منتقل شدند.» حجتالاسلام و المسلمین عبدالفتاح نواب، نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت هم تایید کرده بود که این اقدام برای اولین بار اتفاق افتاده است.