پزشکیان با ماجرای گرانی بنزین چه می‌کند؟

زی‌سان: مراسم تنفیذ مسعود پزشکیان یک‌شنبه برگزار شد تا او به عنوان رئیس دولت چهاردهم مسئولیت دشوار خود را در پاستور آغاز کند. پزشکیان در همین ابتدای کار با مسائل مهمی همچون فیلترینگ، گشت ارشاد، مذاکرات هسته‌ای و انتخاب کابینه مواجه است، اما شاید ملموس‌تری وجه تعامل او با عموم جامعه در بحث «بنزین» باشد. 

به گزارش «زی‌سان»، مسعود پزشکیان در جریان مناظره‌های انتخابات ریاست جمهوری بار‌ها با صراحت اعلام کرد که موضوع بنزین با رویه کنونی قابل ادامه دادن نیست و باید با همفکری و جلب رضایت مردم تدبیری اندیشیده شود. تقریبا همه متفق‌القول هستند که باید تغییراتی در حوزه فروش بنزین و میزان مصرف این سوخت در کشور اتخاذ شود. 

حال پرسش مهم برای افکار عمومی و حتی ناظران این است که پزشکیان باید با مساله بنزین چه بکند؟ یا به روایت دیگر، رئیس دولت چهاردهم در حوزه مدیریت مصرف و قیمت بنزین چگونه عمل خواهد کرد؟ 

وضعیت منابع بنزین کشور در زمان تحویل دولت به پزشکیان

بر خلاف آن‌چه که گفته می‌شود دولت چهاردهم یک اسب زین شده را تحویل می‌گیرد، کشور در حوزه تمام حامل‌های انرژی با ناترازی تمام‌عیار مواجه است. این ناترازی تنها مختص به گاز نیست که ۸۰ درصد منابع تامین انرژی کشور را تشکیل می‌دهد، بلکه در حوزه بنزین نیز بسیار مشهود است. 

در شرایطی که ایران در سال‌های گذشته صادر کننده بنزین بود، اکنون به وادرکننده تبدیل شده است. بنابر گفته‌های جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، متوسط مصرف روزانه بنزین در سال ۱۴۰۳ تا امروز به ۱۲۱ میلیون لیتر رسیده که رقم بالایی است. این رقم بدین معنا است که دولت نیازمند وارد کردن ۲ تا ۴ میلیارد دلار بنزین در سال جاری خواهد بود که عددی بسیار چشم‌گیر است. 

اکنون وضعیت به گونه‌ای است که هاشم اورعی، استاد دانشکده برق دانشگاه صنعتی شریف و کارشناس انرژی هشدار می‌دهد در صورت ادامه وضعیت کنونی در ۵ سال آینده با بحران در تمامی حامل‌های انرژی و امکان جیره‌بندی مواجه خواهیم شد. 

پزشکیان و تصمیم دشوار گران کردن بنزین

با توجه به وضعیت موجود دولت پزشکیان باید تصمیمات مهمی را برای مدیریت ناترازی بنزین در کشور داشته باشد. به زبان ساده دولت برای افزایش قیمت بنزین و نوع ارائه آن به مردم باید تصمیم‌گیری کند. تصمیمی که می‌تواند بسیار دشوار و البته سرنوشت‌ساز باشد. در چند وقت اخیر نیز روایت‌های متفاوتی درباره بحث افزایش قیمت بنزین در دولت جدید ارائه شده است. 

مرتضی پناهیان، پسر علیرضا پناهیان سخنران تندرو اخیرا در توئیتی ‏گران شدن بنزین در شرایط کنونی را از اوجب واجبات می‌داند. او می‌گوید باید کارشناسان شجاعت داشته باشند و واقعیت ضرورت گران شدن بنزین را به مردم بگویند. 

در سوی مقابل این روایت، حشمت الله فلاحت پیشه، نماینده سابق مجلس معتقد است: پزشکیان باید بداند هرگونه گران‌سازی و افزایش مالیات به ویژه گران‌سازی کالایی مثل بنزین یک پوست خربزه زیر پای او است. دولت و مجلس باید در لایحه بودجه یک بررسی مجدد انجام دهند.

احمد زیدآبادی نیز معتقد است: اکنون در حال واردات بنزین هستیم در حالی که این حامل انرژی با قیمت حدود ۷۰ هزار تومان وارد و ۱۵۰۰ تا ۳۰۰۰ تومان ارائه می‌شود. همین یک بار مضاعف بر اقتصاد کشور است. مجموع این مسائل حجم عظیمی از نارضایتی‌ها را ایجاد کرده که و تاثیر‌های مختلفی در جامعه گذاشته است. بعضی تا سرحد خشم ناراضی هستند و ممکن است دست به هر کاری بزنند. برخی منزوی و ناامید هستند. همه اینها نشانه بحران است که باید مدیریت و حل شود. بهترین کار این است که آقای پزشکیان تیمی از کارشناسان بی طرف و مورد قبول همه را معرفی کند که آمار‌ها و ارقام و شرایط را مطالعه و اعلام کنند قبل از هر چیز ببینیم الان در چه وضعیتی هستیم. وضعیت صندوق ذخیره ارزی، صندوق‌های بازنشستگی، بیمه، ابعاد ناترازی انرژی، آمار اشتغال و بیکاری، مسکن، کارخانه‌های ورشکسته و احیا شده بررسی شود. ادعای مدیران بعضی حوزه‌ها این است که معضلات را حل کرده‌اند. اما وقتی وارد جزئیات می‌شویم، مسائل زیادی وجود دارد.

محمد رضا باهنر نیز بر این باور است که ما برای این که مصرف را کنترل کنیم از ابزار‌های مدیریتی و قیمتی باید توامان استفاده کنیم. در جریان انتخابات حرفی راه انداخته بودند که اگر آقای پزشکیان بیاید بنزین به سی هزار تومان می‌رسد. می‌خواهم بگویم که اتفاقا ممکن است زمانی لازم شود که بنزین ۵۰ هزار تومان شود. ولی باید هوای معیشت مصرف کننده را داشت. این اصلاحات نیاز به شجاعت و خردمندی تصمیم دارد. از دو ابزار هم توامان باید استفاده شود. هم ابزار مدیریتی و هم قیمتی. بنزین تا زمانی که لیتری ۳ هزار تومان باشد، هر روز چند میلیون بنزین قاچاق داریم و ظرف دو سال آینده با این روندی که پیش می‌رویم یکی از بزرگترین وارد کننده‌های بنزین خواهیم شد. این روند نمی‌تواند ادامه پیدا کند و باید جراحی اساسی در آن اتفاق بیافتد.