زیسان: در دوره پهلوی اول جشنهای نیمه شعبان به دلیل فشار حکومت کمتر بود یا کمتر عیان و آشکار بود. اما پیشتر یعنی در دوره قاجار بهویژه از عهد ناصری این جشنها رونق و رواج داشت و عینالسلطنه در کتاب خاطراتش نوشته است: «دیشب شهر تهران و شمیران چراغان مفصلی بود. ایران در این عید خیلی نمایش میدهد و تجلیل میکند. در تمام کشور جشن است و چراغان. تیمچهها، کاروانسراها، همه بازار و خیابان چراغانی بینظیری شده بود یعنی در تمام کشور مرسوم است. مخصوصا دیشب در خانه سادات اخوی و بعضی تیمچهها و خیابانها شیرینی و شربت میدادند و از مردم دعوت شده بود. بسیار بسیار باشکوه جشن گرفته بودند».
توصیفات تاریخی دیگری هم هست که حال و هوای جشنهای نیمه شعبان را تا اواخر دوره قاجار در تهران نشان میدهد و چنین است: تمام پایتخت از بازار گرفته تا کاروانسراها و خیابانها با امکانات آن زمان چراغانی میشدند و در خانه برخی تجار و بعضی از تیمچهها و خیابانها هم شربت و شیرینی پخش میشد... تمام خانوادهها از هر طبقهای با گشت و گذار در میان چراغانیهای کوچه و بازار و خوردن نقل و شیرینی و شربت که همه جا توسط مردم پخش میشد این روز بزرگ را جشن میگرفتند. البته مرکز اصلی این جشن بیشتر از هر منطقه دیگری در محدوده بازار تهران بود. در این محله هر کسی هر هنری داشت برای شادی و سرور در میان مردم به نمایش میگذاشت. مداحان هم در مکانهای مخصوص کنار حجرهها روی چهارپایههای بلند مستقر میشدند و درباره امام زمان (عج) مدیحهسرایی میکردند. همزمان با آن هم نقل و شیرینی و شربتهای مطبوع و گوارا بین مردم پخش میشد.
منبع: همشهری آنلاین