چرا پزشکان به مرگ خودخواسته تن می‌دهند؟

«رضا لاری‌پور» سخنگوی سازمان نظام پزشکی در گفتگو با ایلنا درباره علل خودکشی در جامعه پزشکی گفت: دلایل خودکشی چند بعدی و چند وجهی است و نمی‌توان فقط به یک مورد بسند کرد. حجم کاری که به یک رزیدنت داده می‌شود، حجم بسیار بالایی است و عدم تناسب دریافتی این افراد نسبت به فعالیت‌هایی که انجام می‌دهند، بسیار زیاد است، به صورتی که یک رزیدنت قادر نیست به تنهایی در شهر تهران خانه‌ای را اجاره کند و همچنین در کنار هزینه‌ی اجاره، دیگر هزینه‌های زندگی از جمله مایحتاج روزمره‌ی خود را تهیه کند.

وی خاطرنشان کرد: ناامیدی که رزیدنت‌ها نسبت به آینده‌ی شغلی که برای خودشان در حال حاضر می‌بییند، بر خلاف تصوراتشان پیش از ورود به حوزه پزشکی بوده است که از جمله دلایل ایجاد نگرانی در آنها است و این خود عاملی است برای شروع استرس و اضطراب که به افسردگی منجر می‌شود و پس از گذر از این مراحل و عدم انگیزه و ناتوان حس کردن خودشان، ممکن است دست به مرگ خود خواسته بزنند.

رزیدنت‌ها از هیچ گونه تسهیلاتی برخوردار نیستند

سخنگوی سازمان نظام پزشکی در ادامه گفت: دستیاران از هیچ گونه بیمه‌ای برخوردار نیستند، حتی عدد پرداختی با میزان ساعت کار قانونی یکسان نیست. این مسئله مهمی است که یک رزیدنت، در سن ۳۰ سالگی در حالی که مشغول به کار هست و با توجه به اینکه دکتر محسوب می‌شود، با تحصیلات بالا و سختی کار فراوان که متحمل می‌شود باز هم کماکان از پدر و مادر برای گذران زندگی پول دریافت می‌کند، لذا چنین فردی ادامه‌ی کار را برای خودش سخت می‌بیند. به طور کلی باید ذکر کرد که هیچ رزیدنتی از هیچ گونه تسهیلاتی برخوردار نیست، اعم از تسهیلات بانکی و مسکن و… در نظر بگیرید اگر رزیدنتی متاهل باشد با توجه به گفته‌های پیشین و با در نظر گرفتن آن سختی کار و نبود تسهیلات و دریافتی‌های بسیار پایین، زندگی برای او چقدر سخت و طاقت فرسا خواهد بود.

وی با تاکید بر اینکه هیچ رشته‌ای به اندازه رشته‌ی پزشکی با جان انسان روبرو نیست، گفت: این مورد هم به خودی خود استرس‌هایی را به قشر پزشکان وارد می‌کند. در کنار کار سنگین و طافت فرسا، درس‌ها و کتاب‌های سخت و با حجم سنگینی که پزشک باید در طی تحصیل خود آنها را مطالعه کند. تمامی این موارد است که احساس می‌شود رشته‌ی پزشکی، یک رشته‌ی معنادار است. از طرفی در دیگر رشته‌ها همچون فیزیک، حقوق، شیمی و…متخصصان نیاز نیست همانند پزشکان در مناطق محروم طرح بگذرانند.

وزارت بهداشت هیچ کار خاصی در زمینه پیشگیری از خودکشی در جامعه پزشکی انجام نداده است

لاری‌پور درباره عملکرد سازمان نظام پزشکی و وزارت بهداشت در شرایطی که اکنون جامعه پزشکی به آن دچار شده است، گفت: آنچه از شرایط عیان است، وزارت بهداشت عملا هیچ کار خاصی در این مورد انجام نداده است. در دانشگاه‌های علوم پزشکی، مراکز مشاوره وجود دارد و فردی که نیاز به درمان دارد به این مراکز مراجعه می‌کند، اما در اینجا باید نکته‌ای لحاظ شود؛ پزشکانی که نیاز به درمان دارند زمانی که به این دست مراکز درمانی مراجعه می‌کنند، نام آنها نوشته می‌شود و همچنین پرونده‌ای برای آنها باز خواهد شد، این دست اتفاق‌ها باعث می‌شود که پزشکان احساس امنیت نکرده و به مراکز درمانی مراجعه نکنند؛ بنابراین در قدم ابتدایی و مهم باید این مراکز امن باشد.

وی ادامه داد: همینطور افراد ضمن اجرای کار در کنار خود همکار، مدیر و استاد دارند و به صورت معمول همدیگر را در محل کار می‌بینند و می‌توان مشاهده کرد که فرد بیمار است و از شرایط خوبی برخوراد نیست. پس آگاهی نسبت به همدیگر وجود دارد و انتظار می‌رود که این افراد به کسانی که در کنار خودشان هستند و در شرایط بحرانی روحی و روانی هستند توجه بیشتری کرده که خود یک عامل مهم در پیشگیری از خودکشی است.

لاری‌پور درباره راهکار‌هایی که برای جلوگیری از خودکشی در بین جامعه پزشکی می‌تواند صورت بگیرد که دیگر شاهد این دست اتفاق‌ها نباشیم، گفت: اگر فکر کنیم که دیگر شاهد این دست اتفاق‌ها نخواهیم بود، به هیچ وجه این‌گونه نخواهد بود. در دنیا آمار و ارقامی از مرگ خود خواسته وجود داد که متاسفانه در جامعه تحصیلکرده، فرهیخته و دانشمند بیشتر است، چرا که فهم و درکی که از جوامع دارند و انتظاری که از جامعه‌ی خود دارند بیشتر است.

شاهد مهاجرت برخی پزشکان به کشور‌های حاشیه خلیج فارس هستیم

وی تصریح کرد: بهبود شرایط و امکانات، در نظر گرفتن تسهیلات برای دستیاران، پزشکان طرحی یا پزشکان متخصص از جمله تسهیلات بانکی، حق مسکن و…به طور کلی تغیییر شرایط معیشت، بهبود وضعیت شغلی آنها را سبب می‌شود. در نهایت تناسب پرداختی دستیاران با فعالیت‌هایی که انجام می‌دهند، باید در دستور کار قرار گیرد.

وی افزود: ضمن اینکه تفاوت‌هایی در بین رشته‌ها برای فعالیت در دوره رزیدنتی وجود دارد، به طور مثال رشته‌ی بیهوشی اطفال، جزو رشته‌های سخت دوره رزیدنتی است چه از لحاظ درس و چه از لحاظ شیفت‌های طولانی که انجام می‌دهند به نسبت رشته‌های همچون پوست و گوش و حلق و بینی شرایط سخت تری دارند. به همین جهت باید تناسب در پرداختی‌ها با توجه به فعالیت و سطح سختی کار در نظر گرفته شود. ود:

وی افزود: در حال حاضر، شاهد مهاجرت برخی پزشکان به کشور‌های حاشیه‌ی خلیج فارس هستیم، آن هم به دلیل عدد‌های جذابی که اعلام می‌کنند. البته پزشکان می‌توانند با اعداد کمتر از این هم در داخل کشور خود به فعالیت ادامه دهد. در واقع اگر پزشکان در کشور خود احساس امنیت مالی داشته باشند و از اعتبار و جایگاه اجتماعی برخوردار باشند، طبیعتا هرگز حاضر نیستند جلای وطن کنند.